Leptospirose

Leptospirose is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door bacteriën (leptospiren) en kan leiden tot onder andere de ziekte van Weil. De ziekte van Weil is een ernstige vorm van leptospirose en wordt overgedragen door ratten. Modderkoorts en melkerskoorts zijn mildere vormen van leptospirose. Modderkoorts wordt overgedragen door muizen, melkerskoorts door runderen.

Leptospirose komt wereldwijd voor. Het komt vaker voor in de (sub)tropen. Voornamelijk in Sub-Sahara Afrika, Zuid- en Zuidoost-Azië, Oceanië, Latijns-Amerika en het Caribisch gebied. Als het daar een lange tijd hard heeft geregend of na overstromingen komt de ziekte vaker voor. Ook in Nederland kun je deze ziekte oplopen. 

Mensen worden meestal besmet met de bacterie door te zwemmen in buitenwater dat besmet is door urine (plas) van ratten. In lauw en weinig stromend water is het risico hoger. De bacterie in je lichaam via kleine wondjes of via de slijmvliezen van de neus, mond of ogen. Je kunt de ziekte ook krijgen als je in contact komt met vochtige grond of modder met urine van dieren die besmet zijn.
 

Reizigers hebben een verhoogde kans op infectie bij avontuurlijke zoetwateractiviteiten in de (sub)tropen. Het gaat hierbij om contact met zoet water en het ontstaan van wondjes tijdens de activiteiten. Voorbeelden hiervan zijn kanovaren, kajakken, raften, jungletochten, tuben, klimmen in grotten (ook wel caving) en canyoning.

Mensen kunnen andere mensen besmetten, maar dat gebeurt bijna nooit.
 

Meestal is leptospirose niet zo erg, en kun je milde griepachtige klachten ervaren, zoals koorts, hoofdpijn, spier- en gewrichtspijn, misselijkheid, braken, diarree en/of minder urine. Soms verloopt de ziekte ernstiger, en kun je hersenvliesontsteking of problemen met je nieren en lever krijgen.

De ziekte van Weil is een ernstigere vorm van leptospirose. Hierbij krijg je plotseling hoge koorts, koude rillingen, buikpijn, braken, spierpijn (vooral in de kuiten) en ernstige hoofdpijn. Daarna kun je geel gaan zien, problemen met je nieren krijgen en bloedingen in je huid krijgen. De ziekte van Weil kan dodelijk zijn.
 

• Vermijd zwemmen, sporten of spelen in lauw en weinig stromend water, vooral na hevige regenval of overstromingen. 
• Bedek wondjes met een waterdichte pleister als je toch het water in gaat. 
• Probeer tijdens wateractiviteiten te voorkomen dat je wondjes krijgt. 
• Zorg dat je geen water in je mond, neus en ogen krijgt tijdens het zwemmen in meren, rivieren of moerassen.
• Vermijd contact met urine van ratten en muizen en vermijd contact met modder of aarde in een gebied waar ratten of muizen kunnen leven.
• Was of douche na contact met dierlijke urine, modder of besmet water. 

Er bestaat een vaccin tegen leptospirose, maar dit wordt niet geadviseerd aan reizigers. In uitzonderlijke gevallen kan een preventieve antibiotica kuur voorgeschreven worden. Zie voor meer informatie de folder leptospirose. Lees op de website van het RIVM meer over leptospirose.